Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου (European Public Law Organization, EPLO), που εδρεύει στην Ελλάδα, ηγείται του διετούς προγράμματος ‘Protasis: Police Training Skills’ το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η επίσημη έναρξη του προγράμματος έλαβε χώρα τον Δεκέμβριο του 2016 και θα έχει διάρκεια μέχρι τον Νοέμβριο του 2018. Το πρόγραμμα υλοποιείται από την κοινοπραξία 6 οργανισμών από 4 Ευρωπαϊκά κράτη: European Public Law Organization (Ελλάδα), EUROCRIME (Ιταλία), Portuguese Association for Victim Support (Πορτογαλία), Lisbon Law School, University of Lisbon (Πορτογαλία), Inter-area Local Police School Foundation (Ιταλία), και IARS International Institute (Ηνωμένο Βασίλειο). Με σκοπό την ανάπτυξη διατομεακής συνεργασίας, το πρόγραμμα υποστηρίζεται επίσης από τρεις κρατικούς φορείς, το Υπουργείο Εσωτερικών/Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας (Ελλάδα), το Υπουργείο Εσωτερικών (Πορτογαλία), και τον Police and Crime Commissioner for Hertfordshire, Barpenden Police Station (Ηνωμένο Βασίλειο). Τον επιστημονικό συντονισμό του προγράμματος έχει η καθηγήτρια Βάσω Αρτινοπούλου, ειδική σε θέματα θυματοποίησης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και Επικεφαλής του Τμήματος Εγκληματολογίας και Ποινικής Δικαιοσύνης και του Τμήματος Ισότητας των Φύλων του EPLO.

Στόχος του προγράμματος είναι η παραγωγή επιστημονικών και πρακτικών αποτελεσμάτων, τα οποία θα συμβάλουν στην υλοποίηση και πρακτική εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2012/29/EΕ για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων αναφορικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας, καθώς και την περαιτέρω διευκόλυνση της εφαρμογής των μέτρων προστασίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο (Κανονισμός (ΕΕ) 606/2013, Οδηγία 2011/99/ΕΕ).

Πιο συγκεκριμένα, κύριος σκοπός του προγράμματος PROTASIS είναι η ανάπτυξη ενός πλαισίου φιλικού-προς-τα-θύματα κατά την επαφή τους με τις Αστυνομικές Αρχές, διασφαλίζοντας ότι τα θύματα αντιμετωπίζονται με σεβασμό και ευαισθησία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αστυνομία αποτελεί το πρώτο σημείο επαφής των θυμάτων με το Σύστημα Απονομής Δικαιοσύνης, το πρόγραμμα στοχεύει στην εκπαίδευση, κατάρτιση και ανάπτυξη των επικοινωνιακών δεξιοτήτων των αστυνομικών μέσω:

• Της ανταλλαγής καλών πρακτικών για τη δημιουργία φιλικού-προς-τα-θύματα πλαισίου επικοινωνίας με την Αστυνομία,
• Την δημιουργία, δοκιμή και εφαρμογή (σε Ελλάδα, Ιταλία, και Πορτογαλία) εκπαιδευτικού προγράμματος και υλικού για Αστυνομικούς, με σκοπό την βελτίωση και ενίσχυση των επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων και γνώσεων σχετικά με την αντιμετώπιση θυμάτων που παρουσιάζουν συγκεκριμένες ανάγκες, ειδικά σε σχέση με θέματα φύλου και ηλικίας,
• Την ανάπτυξη ενός πλαισίου ανταλλαγής πληροφοριών για την ενίσχυση της διατομεακής συνεργασίας και της συνεργασίας με οργανισμούς υποστήριξης θυμάτων για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του δικτύου παραπομπών για την κάλυψη των αναγκών των θυμάτων.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα θύματα εγκλημάτων έμφυλης βίας και θυμάτων που παρουσιάζουν συγκεκριμένες ανάγκες, όπως τα παιδιά και γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής και σεξουαλικής βίας.

Η πρόοδος του προγράμματος στην Ελλάδα

Η ελληνική συμμετοχή στο πρόγραμμα PROTASIS αναμένεται να συμβάλει στην βελτίωση της υποστήριξης των θυμάτων κατά την επαφή τους με την Ελληνική Αστυνομία.

H ερευνητική ομάδα του EPLO διοργάνωσε και συμμετείχε στις δύο συναντήσεις των εταίρων του προγράμματος στο Λονδίνο και στη Λισαβόνα. Η πρώτη συνάντηση των εταίρων πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο τον Ιανουάριο 2017, σηματοδοτώντας την έναρξη των επιστημονικών εργασιών και θέτοντας τις βάσεις για την εφαρμογή του προγράμματος. Παράλληλα με την πρώτη συνάντηση των εταίρων, οργανώθηκε και πραγματοποιήθηκε μία διήμερη επίσκεψη εργασίας στο Λονδίνο για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών. Κατά τη διάρκεια της οποίας οι εταίροι είχαν την ευκαιρία να συναντήσουν και να συζητήσουν με τον εκπρόσωπο του Γραφείου Επιτρόπου για τα Θύματα και εκπροσώπους Αστυνομικών Αρχών και Οργανώσεων υποστήριξης θυμάτων, σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του Βρετανικού συστήματος αξιολόγησης των ατομικών αναγκών των θυμάτων και της παραπομπής τους σε κατάλληλες υπηρεσίες υποστήριξης θυμάτων.

Μετά την επίσκεψη εργασίας, η επιστημονική ομάδα του EPLO υπό την επιστημονική εποπτεία της καθηγήτριας Β. Αρτινοπούλου, σχεδίασε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και προετοίμασε το πακέτο του εκπαιδευτικού υλικού το οποίο πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για την κατάρτιση τουλάχιστον 200 αστυνομικών σε Ελλάδα, Ιταλία και Πορτογαλία, σε θέματα έμφυλης βίας, ενδοοικογενειακής και σεξουαλικής κακοποίησης, κακοποίησης παιδιών, επικοινωνιακών δεξιοτήτων και αξιολόγησης των ατομικών αναγκών των θυμάτων. Το υλικό παρουσιάστηκε και συζητήθηκε κατά την συνάντηση των εταίρων στη Λισαβόνα τον Μάιο 2017, με σκοπό την βελτίωση και οριστικοποίησή του.

Το εκπαιδευτικό υλικό διαρθρώνεται σε 3 βασικούς άξονες :

• Κατάρτιση: με αναφορές στο περιεχόμενο και την ερμηνεία της Οδηγίας για τα θύματα, το ρόλο και τις υποχρεώσεις των σχετικών φορέων όπως περιγράφονται στην οδηγία 2012/29/ΕΕ, ειδικά ζητήματα έμφυλης, ενδοοικογενειακής και σεξουαλικής βίας και κακοποίησης παιδιών, ανάγκες των θυμάτων.
• Ανάπτυξη Δεξιοτήτων: επικοινωνιακές δεξιότητες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των θυμάτων με σεβασμό στα συγκεκριμένα ζητήματα και τις ανάγκες τους, αξιολόγηση των ειδικών αναγκών των θυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων προστασίας.
• Δίοδοι Παραπομπής: πληροφορίες και δικτύωση με εξειδικευμένες υπηρεσίες παροχής υποστήριξης για την παραπομπή των θυμάτων.

Παράλληλα με το σχεδιασμό του εκπαιδευτικού υλικού , η ερευνητική ομάδα του EPLO διεξήγε εκτενή έρευνα για τη χαρτογράφηση των οργανισμών και διαθέσιμων υπηρεσιών υποστήριξης θυμάτων που λειτουργούν σε όλη την Ελληνική επικράτεια. Η λίστα των διαθέσιμων υπηρεσιών υποστήριξης για θύματα βίας θα διανεμηθεί στους εκπαιδευόμενους αστυνομικούς με σκοπό τόσο την κάλυψη των αναγκών των θυμάτων όσο και την ανάπτυξη διόδων παραπομπής, ενώ θα είναι διαθέσιμη και ηλεκτρονικά. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιούνται διαρκώς συναντήσεις και επικοινωνία με επαγγελματίες και φορείς που έρχονται σε επαφή με θύματα βίας για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων.